Av Tüfek'lerinde namlu boyları

tarafından **GoDFaTHeR** Perş. Mayıs 20, 2010 1:20 pm

Av Tüfek'lerinde namlu boyları
Namlu
av tüfeğinde saçmaları hedefe yöneltmeye yarayan en önemli parçalardan
biridir. Namlu bir uçtan paralel başlayıp uzanan fişek yatağı gittikçe daralarak namlu iç çapı kadar küçülür. Namlu içi
namlunun sonuna doğru daralarak son 10 cm içerisinde şok (Choke)
kısmını oluşturur. Av tüfeklerinde namlunun üzerinde nişan almaya
yarayan bir bant vardır. Bunların bir kısmı hafif ve çabuk soğuyabilen
metalden olup namlu boyunca veya iki namlu arasında boydan boya uzanır.
Av tüfeklerinde genel olarak tek arpacık bulunur. Bunlar görünüm
kolaylığı sağlamak için çoğu zaman pirinçten yapılır.

Standart namlu boyları olarak av tüfeklerinde ağırlıkla 26 inç 28 inç ve 30 inç boylar kabul görse de
Kıbrıs'ta yasal olarak 25 inç den 34 inç'e kadar değişik uzunluklarda
namlulu tüfekler bulmak mümkündür. Namlu boyu bir tüfek tasarımı
meselesidir Kısa namlulu tüfekler uzun namlulu tüfeklere kıyasla ava daha rahat yönelirler. Namlu uzadıkça tüfeğin ava yöneltilmesinde zorluklar baş gösterir yani atış pozisyonuna girinceye kadar fazla zaman ve yol harcanır. Namlu kısaldıkça ava çevrilmesi kolaylaşır. Böylece ava vakit kaybı olmaksızın tetik düşürülebilir.
Av Tüfek'lerinde çap
Av tüfeklerinde çap namlunun iç genişliğinin ifadesidir. Günümüzde kullanılan çap ölçüsü eski İngiliz sistemine göre yapılmıştır ingilizler buna Gauge derler. Av tüfeklerinde çap kelimesi kullanılırken yivli silahlarda Kalibre olarak adlandırılır.
04536gr saf kurşun (1 pound) 12 eşit parçaya bölündükten sonra meydana gelen sayı o silahın çapı olarak kabul edilmiştir.
Söz konusu çap ölçüsüne göre bölmeden dolayı rakam büyüdükçe namlu açıklığı da ufalmaktadır.
Buna göre 1 pound saf kurşunun 12 ye bölünmesi 12 çapı 16 ya bölünmesi 16 çapı vermektedir çıkan sonuca göre nümerik olarak rakam büyüdükçe tüfeğin çapı küçülmektedir.
Sıradan bir 12 çaplı av tüfeğinin namlusu 0.730 inch.
Av Tüfek'lerinde choke (şok)
Choke ( şok ) ingilizce kökenli bir kelimedir. Boüma
boğum anlamı taşır. Namlu iç çapının namlu ağzının 8-10 cm içinden
başlayarak çok hafif bir daralmaya uğramasıdır. 12 çapta sıradan bir
namlunun 0729 inç olduğunu varsayarsak bu namlunun tam şok olan ağız kısmı ortalama olarak 0689 inç olabilir.
Şok'lar imalatçı firmaya göre azda olsa farklılıklar gösterir
bu yüzden her avcının genel doğruları bilmek kadar kendi tüfeğinin
doğrusunu bilmek zorundadır. Bir tüfeğin şok etkisini tespit etmek için
40 yard uzaktan 30 inçlik bir dairenin içine yapılan atıştan daire
içine giren saçmaların sayılıp yüzdeler bulunarak olur. Atış yapmadan
önce fişekteki saçma sayısı bilindiğinden daire içine giren saçmalar
sayıldığında yüzde kaçının daire içinde kaldığı anlaşılmış olur.

Şoklarda genel kural daralma nekadar fazla ise saçmaların merkezdeki dağılımı da o kadar yoğun olur. Şok seçimi
avlanacak olan hayvanın türü ve yapılacak avın şeklii ile yakından
ilişkilidir. Örneğin fermalı keklik avında açık olan şoklar tercih
edilirken geçit avlarında ise kapalı şokların tercih edilmesi doğru
olacaktır.

Eski dönemlerdeki avcılar şokların silahlarının ucunda sabit olarak
bulunmasından ötürü uygun şoku seçerken silahı da değiştirmek
zorunluluğu yaşıyorlardı. Her nekadar bazı av tüfekleri farklı şok ve
uzunlukta değiştirilebilir ekstra namlular ile tüketiciye sunulmuş
olsada bunlar her avcının alım gücüne uygun değildi
bir türün avı için kullanılan şokun diğer bir türün avına uygun
olmadığı ve herkesin her av için ayrı tüfek alamayacağı gerçeği
araştırmacıları daha pratik bir çözüme yönlendirdi.

İlk olarak tek namlulu silahlar üzerinde namlu ucunda bulunan bir
bileziğin el aracılığı ile döndürülmesi sonucu farklı şoklar yaratan
bir sistem geliştirildi. ( Polychoke ) adı verilen bu sistemin yerini
zaman içerisinde pekçok denemelerden sonra bugün invektör şok olarak
bildiğimiz aparatlar aldı. ( multichoke ) İnvektör şok kullanım esası
namlu içine açılmış olan dişlere beş değişik şok olarak düşünülmüş
bileziklerin bir anahtar vaıtası ile vidalanmasıdır. Böylece her av
için değişik şoklu olan bir tüfek elde edilmiş olur. Çeşitli amaçlara
uygun olarak geliştirilen şok tipleri sırasıyla şöyledir:

Kaval namlu
Kaval namludan çıkan saçma gurubu namlu çıkış ağzından itibaren genişler. 35m uzaklıktaki 1m²lik nişan yüzeyine 12 çap kaval namlulu silahla 70 mm.lik kartuşla yapılan atışta ortalama olarak %40 saçma isabet eder dolayısı ile %60 oranında saçma boşa gider-yayılır.

Silindir namlu
Bu tip namludan çıkan saçma gurubu namlu çıkışından itibaren kaval namluya oranla daha toplu olarak yayılır. 35m uzaklıktaki 1m²lik nişan yüzeyine 12 çap silindir namlulu silahla 70 mm.lik kartuşla yapılan atışta ortalama olarak %45 saçma isabet eder dolayısı ile %55 oranında saçma boşa gider-yayılır.

Düzeltilmiş silindir namlu (improved)
Böyle bir namludan çıkan saçma gurubu 35m uzaklıktaki 1m²lik nişan yüzeyine 12 çap düzeltilmiş silindir namlulu silahla 70 mm.lik kartuşla yapılan atışta ortalama olarak %50 saçma isabet eder dolayısı ile %50 oranında saçma boşa gider-yayılır.

Çeyrek şok namlu (Skeet No.2)
Bu tip şoklu bir namludan çıkan saçma gurubu 35m uzaklıktaki 1m²lik nişan yüzeyine 12 çap düzeltilmiş silindir namlulu silahla 70 mm.lik kartuşla yapılan atışta ortalama olarak %55 saçma isabet eder dolayısı ile %45 oranında saçma boşa gider-yayılır.

Yarım şok namlu (modified)
Bu karakterde şoka sahip bir namludan 35m uzaklıktaki 1m²lik nişan yüzeyine 12 çap düzeltilmiş silindir namlulu silahla 70 mm.lik kartuşla yapılan atışta ortalama olarak %60 saçma isabet eder dolayısı ile %40 oranında saçma boşa gider-yayılır.

Üç çeyrek şok namlu (improved-modified)
Üç çeyrek şoka sahip bir namludan 35m uzaklıktaki 1m²lik nişan yüzeyine 12 çap düzeltilmiş silindir namlulu silahla 70 mm.lik kartuşla yapılan atışta ortalama olarak %65 saçma isabet eder dolayısı ile %35 oranında saçma boşa gider-yayılır.

Tam şok namlu (full)
Tam şoka sahip bir namludan 35m uzaklıktaki 1m²lik nişan yüzeyine 12 çap düzeltilmiş silindir namlulu silahla 70 mm.lik kartuşla yapılan atışta ortalama olarak %70 saçma isabet eder dolayısı ile %30 oranında saçma boşa gider-yayılır.