Berthold Brecht (1898 - 1956)

tarafından **GoDFaTHeR** C.tesi Haz. 05, 2010 2:02 pm

Berthold Brecht (1898 - 1956)

Burgen Berthold Friedrich Brecht 1898 Augsburg’da bir kağıt fabrikası müdürünün oğlu olarak dünyaya geldi. Brecht Koniglisches Realgymnasium'a gitti ilk şiirleri 1914'te yayınlandı; edebiyata ve tiyatroya ilgi duymasına karşın Münih'te Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde tıp okumaya başladı. 1918'de askere alındı
gezici askeri hastanede çalıştı; 1918'de Bavyera'daki Baal'i yazdı.
1919 yılında itibaren siyasetle uğraşmaya başlayan Berthold Brecht
Münih'te Bağımsız Sosyal Demokrat Parti'ye girdi. Bu dönemde Augsburger
Volkwille'ye tiyatro eleştirileri yazdı; tıp öğrenimini bırakarak Müncher Kammerspiele'ye girdi; ikinci oyunu olan Trommeln in der Nacht (1918-20 Gecede Trampetler) burada sahnelendi ve Kleist Ödülü'nü kazandı. Münih sanat çevresine katıldı Bavyera halk güldürüsünün temsilcisi olan Karl Valentin'le dostluk kurdu.
1924'te Berlin'e geçti
Deutsches Theatre'da Max Reinhardt'ın yanında yönetmenlik yaptı;
1924'te Marlowe'dan serbest bir uyarlama olan Leben Eduards des Zweiten
vom England'ı (İngiliz Kralı II. Edward'ın Yaşamı) sahnelendi; Haşek'in
Aslan Asker Şvayk'ını uyarlaması için Erwin Piscator'a yardım etti
(1923); epik tiyatro üstüne görüşlerinin etkisi altında kaldığı
Piscator'la işbirliği sonucunda Mann ist Mann'ı (1927 Adam Adamdır) yazdı. Eşi oyuncu Maianne Üç Kuruşluk Opera'dan bir manzara; Tara Hugo ve Tom Hollander Brecht'in Donmar Tiyatrosunda sahnelenen Üç Kuruşluk Opera'sındaki sahneleri Zoff'tan ayrıldıktan bir yıl sonra
ömür boyu birlikte çalışacakları Helena Weigel'la evlendi; yakın
işbirliği yapacakları besteci Kurt Weill'la tanıştı; Die
Dreigroschenoper (1928 Üç Kuruşluk Opera) adlı ilk epik operası bu işbirliğinin verimli ürünü oldu.

NAZİ İKTİDARI VE VATANDAŞLIKTAN ÇIKARILIŞ

Naziler'in yönetime geçmesiyle birlikte
Brecht'in oyunlarını sahneleme imkanı da kalktı; 1933'te Reichstag
yangınından bir gün sonra Prag Üzerinden Viyana'ya kaçtı; Die ***ben
Todsünden der Kleinbürger (1933 Küçük Burjuvanın Yedi Günahı) oyununun Paris'te oynanışından sonra
Kurt Weill'la işbirliği sona erdi. 1933 yılı sonunda Danimarka'ya
geçti; 1933'te Üç Kuruşluk Opera'ya dayanan Der Dreigroschennovel (Üç
Kuruşluk Roman) Hollanda'da yayınlandı; 1935'te Nazi Yönetimince Alman
vatandaşlığından çıkarıldı; o yıl New York'ta sahnelenen Gorki'nin aynı adlı romanına dayanarak yazdığı Die mutter (Ana) adlı oyununu izlemek üzere ABD'ye gitti.
Nazi yönetimine karşı etkinlikler arasında
Moskova'da yayınlanan Des Wort (Söz) adlı derginin yabancı ülke editörü
oldu; bu yıllarda Nazi yönetimini hedef alan Furcht und Elend des
Dritten Reiches (1935/38
Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti) gibi oyunlar ile 1938'de uranyum
atomunun ilk kez parçalanması üzerine bilim adamının sorumluluğunu
işleyen Leben des Galilei(1938/39 Galile'in Yaşamı) adlı oyunu yazdı. 1939'da Hitler'in Danimarka'ya girmesi üzerine İsveç'e
1940'da da Finlandiya'ya geçti; 1941'de Helsinki Birleşik Devletler
Konsolosluğu'ndan vize alarak Sovyetler Birliği üzerinden ABD'ye (Santa
Monica) gitti.
Hollywood için senaryolar yazarak geçimini sağlamaya çalıştıysa da ancak bir senaryosu filme alındı ( Hangman Also Dies 1942
Cellat da Ölür); burada müzikçi H. Eisler ve Paul Dessau'la yönetmen
Piscator ve yazar Heinrich Mann'la buluştu; Charles Kaughton'la ve
Joseph Losey'le birlikte Galile'nin Yaşamı'nı yeniden düzenleyerek
İngilizceye çevirdi ve sahneye koydu (1947)
Charlie Chaplin'le ve kendi düşüncelerinin bir savunucusu olan yazar
Eric Bentley'le dostluk kurdu; 1947'de Komünist Parti'siyle ilişkileri
konusunda Amerikanca Olmayan Etkinlikler Kurulu karşısına çıktı
Hanns Eisler'in kendisinin 1930'da partiye girmiş olduğu yolundaki
ifadesini yalanladı ve Kurul'un sorularını yanıtlamadı; ertesi hafta
Gelileo'nun New York temsilini beklemeden İsviçre'ye kaçtı. 2. Dünya
Savaşı sırasında Brecht'in üç oyununu sahnelemiş olan Zürich
Shauspielhaus kendisine yardımcı oldu ve burada kendi Antigone (1948)
uyarlamasını sahneledi Augsburg günlerinden dostu sahne
Bertolt Brecht'in Cronet Tiyatrosundaki Galileo oyunundan bir manzara - Charles Laughton Galileo rolünde yardımcısı Eda Reisse Merin tarafından hizmet edilirken tasarımcısı Caspar Neher'le birlikte çalışmalar yaptı.
1948'de Doğu Almanya'dan gelen öneri üzerine Doğu Berlin'e geçti orada karısı Helena Weigel'le birlikte Berliner Ensemble'ı kurdu (1949); topluluk
12 Kasım'da Herr Puntila und sein Knecht Matti (Bay Puntila ile Uşağı
Matti) oyunuyla sanat yaşamına girdi. Berliner Ensemble'ın dramaturg ve
yönetmeni olarak görev alan Brecht Berliner Ensemble'ı "epik tiyatro okulu" ve dünyanın en iyi tiyatrolarından biri yaptı; peş peşe sahnelediği oyunlarıyla Berliner Ensemble
epik tiyatro pratiği ve estetiğinin merkezi oldu. 1950'de gezi
özgürlüğüne kavuşabilmek için karısıyla birlikte Avusturya
vatandaşlığına Geçen Brecht 1953'te PEN Kulüp Başkanı oldu; Die Tage der Commune'den (1949
Komün Günleri) sonra oyun yazmayı bıraktı; 1939'da yazmış olduğu Paul
Dessau'nun müziklerini yaptığı Das Verhör des Lukullus (Lukullus
Duruşması) adlı operası Berlin Devlet Operası'nda bir temsil yaptıktan
sonra kaldırıldı; 1951'de Doğu Alman Devlet Ödülü'nü aldı; 1953'teki
komünizm karşıtı ayaklanma üzerine hükümete uyarıcı bir mektup yazdı;
1954'te Berliner Ensemble Schiffbauerdamm'daki kendi yerine yerleşti; açılış oyunu Der Kaukasische Kreidekreis (1943/45 Kafkas Tebeşir Dairesi) Juliet Stevenson Kafkas Tebeşir Çemberi'nde çocuğu tutarken; Simon McBurney Kafkas Tebeşir Çemberi oyunundaki repliğini konuşurken Juliet Stevenson çocuğu tutuyor. Royal National Tiyatrosu
basında yer almadı; 1955'te Moskova'ya giderek (Üç Kuruşluk Opera
dışında hiçbir oyunu Sovyetler Birliği'nde sahnelenmemiş olduğu halde)
Stalin Ödülü'nü ve Paris uluslar arası Tiyatro Şenliği'nde (Berliner
Ensemble'la) !. Ödülü'nü aldı. Kendi tiyatrosunda (Farquhar Hauptmann Lenz ve Shakespeare'den) oyunlar koymayı sürdürdü; 1956'da kalp yetmezliğinden yaşamını yitirdi.