İş ve sosy.güv hukuku 8 , 9 , 10 , 11 , 12 , 13. üniteler genel özeti

8. ünite


* ssk hükümlerine göre sendikaların kurulması
- kuruluş türleri ve kurulma koşulları
- kuruculuk koşulları
- kuruluş işlemleri
* sendika türleri : -işçi sendikası işveren sendikası kamu görevliler sendikası
* işçi ve işveren sendikalarının kurulabilecekleri iş kolları 28 adet olarak belirlenmiştir
* bir işyerinin girdiği iş kolunun saptanması çalışma ve sosyal
güvenlik bakanlığınca yapılır ve bakanlık tespiti ile kararını resmi
gazetede yayımlar
* ülkemizde işveren sendikaları ancak
- iş kolu esasına göre
- bir işkolundaki işverenler tarafından
- Türkiye çapında faaliyette bulunmak üzere kurulur
* işçi ve işverenlerin sendika kurucusu olabilmesi için 18 yaşın üzerinde olması gerekir.
* sendikaların kaç kişi tarafından kurulacağına ilişkin bir hüküm yoktur
* sendikaların kurulabilmesi için en az 7 kişinn bir araya gelmesi gerekir
* sendikaların ve konfederasyonların kurulması isteğe bağlıdır. Herhangi bir makamdan izin veya ruhsat almaya gerek yoktur
* bir sendika ve konfederasyon kurulabilmesi için kurucuların öncelikle bir tüzük hazırlaması gerekir
Hazırlanan tüzüğün kanunda gösterilen diğer belgelerle birlikte sendika
ve konfederasyon merkezinin bulunduğu ilin valiliğine makbuz
karşılığında verir . bu sayede sendika ve konfederasyon tüzel kişilik
kazanır
Sendikaların organları
Zorunlu organlar İsteğe bağlı organlar
- genel kurul - bakanlar kurulu
- yönetim kurulu - onur kurulu
- denetleme kurulu - temsilciler kurulu
- disiplin kurulu - araştırma kurulu
- eğitim kurulu
(uygulamada en sık karşılaşılanlar)
*sendikaların sendika şubelerinin ve konfederasyonların en üst organı genel kuruldur
*genel kurulun türleri
- işçi sendikası şubesi genel kurulu : işyerinde çalışan sendikalı işçi
sayısı 500’ ü aştığı taktirde şube genel kurulu delege esasına göre
yapılır. Delege sayısı 100’ den az 150’ den fazla olamaz
- işçi sendikası genel kurulu : sendika üye sayısı 1000’i aşması
durumunda delegeleren oluşur. Delege sayısı 250’ den az 500’ den fazla
olamaz
- işveren sendikası genel kurulu : üye yada temsilci sayısı 1000’i aşarsa delegelerden oluşur. 5002den çok olmamalı
*sendika konfederasyon genel kurulları
- ilk genel kurul : tüzel kişiliğin kazanılmasından başlayarak 6 ay içinde yapılır.
- olağan genel kurul : 4 yılda bir toplanır
- olağan üstü genel kurul : genel kurul üye veya deleğgelerinin beşte birinin isteği üzerine toplanır.


* genel kurula çağrı yönetim kurulu tarafından yapılır.
*sendika ve konfederasyonların yönetim kurulu üyelerini genel kurul seçmektedir
* sendika ve sendika şubelerinin yönetim kurulu en az 3 en çok 9 üyeden oluşur
*konfederasyonların yönetim kurulu en az 5 en çok 29 üyeden oluşur
*denetleme kurulu genel kurulca seçilerek 3 denetçiden oluşur
*disiplin kurulu en az3 en fazla 5 üyeden oluşur
*Sendika yöneticisinin yöneticilik görevinin belli sebeplerle sona ermiş olması
- seçime girememek
- yeniden seçilememek
- kendi isteğiyle çekilmek
*sendikalarca tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defterler dosye ve kayıtlar
- üye kayıt defteri - gelen ve giden evrak kayıt defteri
- karar defteri - gelir ve gider defteri
- zimmet defteri - envanter ve kesin hesap defteri
- demirbaş defteri - genel kurul karar defteri
- Bilanço defteri - denetleme kurul karar defteri
- Aidat defteri - disiplin kurul defteri
- yevmiye defteri ve defteri kebir

9. ünite

* işçi sendikası üyeliğinin kazanılabilmesi için
-- ayırt etme gücüne sahip (mümeyyiz)
-- ergin (reşit) olması
-- üye kayıt fişinin sendikaya verilmesi
-- sendika yetki organı tarafından kabulu
*işçi sendikasına üye olma hakkını kullanabilmek için 16 yaşını doldurmuş olmaları gerekir
*üyelik başvurusu üzerine sendikanın yetkili organı kararını en çok 30 gün içinde vermek zorundadır
*üyelik hakları :
-- sendikaların bütün faaliyetlerinden yararlanmak
-- sendikaların faaliyet ve yönetimine katılmak
*üyelik borçları:
-- sendika düzenine uymak
-- yöneticilik görevlerinin tanıdığı yetkileri kötüye kullanmamak
-- üyelik aidatını ödeme
*sendikaların amacı : üyelerinin çalışma ilişkilerinde ortak ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini
Korumak ve geliştirmek
*üye olma yasağı : üyenin kanuni bir durumu bulunmaması gerekir askeri şahıslar üye olamaz
* üyeliğin sona ermesi : -- kendiliğinden sona erme -- çekilme --çıkarılma
*üyeliğin kendiliğinden sona ermesi
-- gerçek kişinin ölümü veya gaipliğine karar verilmesi
-- tüzel kişiliğin feshi ( dağıtma) veya infisahı (dağılma)
*sendika üyeliğinden çekilme ; notere başvurma tarihinden 1 ay sonra geçerli olacaktır.


10.ünite

Grev : işçilerin topluca çalışmamak suretiyle işyerinde faaliyeti
durdurmak veya işi aksatmak amacıyla aralarında anlaşarak çalışmamak
Lokavt : işyerinde faaliyetin tamamen durmasına sebeb olacak tarzda işçilerin topluca işten uzaklaştırılması
* Sendikaların en önemli faaliyeti toplu iş sözleşmesi yapmaktır
* iki konuda işçi ve işveren ilişkilerine yasak getirilmiştir
- birbirlerinin sendikalarına üye olmalarının engellenmesi
- sarı sendikacılık adı verilen işçi sendikacılığının önlenmesi
* sendika ve konfederasyonlar
- ticari faliyette bulunamazlar
- kar amacıyla hareket etmeleri önlenmektedir
- nakit mevcudunun % 40 ından fazla olmamak koşulu ile sanayi ve iktisadi teşebbüslere yatırım yapabilirler
* sendika ve konfederasyonların gelirleri
- üyelerinden alacakları üyelik aidatı ve toplu iş sözleşmesi grev ve lokavt kanununda belirtilen dayanışma aidatı
- eğlence ve konser gibi yapılan faaileytlerden sağlanan gelirler (sendika kanununa göre )
- bağışlar
- mal varlığı gelirleri malların devir ve temlik ve satışından doğan kazanç
* kurum ve kuruluşlar sendika ve konfederasyonlara maddi yardım ve bağışta bulunamazlar
* bakanlar kurulundan izin almadıkça sendika ve konfederasyonlar yardım
kabul edemez ve tüm nakti gelirlerini bankalara yatırmak zorundadırlar
* gelirlerin en az %10 uüyelerin eğitimi ile mesleki bilgi ve tecrübelerini arttırmak için kullanılmak zorundadır
* sendikaların denetimi
- iç denetim : sendika ve konfederasyonlarda denetleme yetkisi genel kurula aittir denetleme kurulu veya denetçiler aracılığıyla yerine getirilir
Bilanço ve hesapların çalışma ve denetleme raporlarını ait olduğu
dönemi izleyen 3 ay içinde çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığına
gönderilmeli
- dış denetim : sendikaların sendikaya tamamen yabancı olan sendika organları ile ilişkisi bulunmayan devletin yetkili organları aracılığıyla denetlenmesidir
* sendika ve konfederasyonların durdurulmasını gerektiren nedenler
- tüzük ve belgelerin kanuna aykırı olması ve eksik bulunması
- dış kaynaklardan izinsiz yardım ve bağış alınması
- yasaklanmış kişilere görev verimesi
- kapatmayı gerektiren bir suç nedeniyle dava açılması
* sendikaların sona ermesi
- kendiliğinden sona erme (infisah)
- dağıtma ( fesih)
- kuruluş kararı ile fesih
- mahkeme kararı ile kapatma
* fesih : sendika ve konfederasyonların mutlak surette bir kişi yada kuruluşun irade açıklamasına bağlı olarak sona ermesidr
* tasfiye işlemleri ticaret kanunu hükümlerine göre tasfiyeye memur kişiler tarafından yürütülür
Sendikaların faaliyetleri
Serbest olan faaliyetler
- çalışma yaşamına ilişkin faaliyetler
- sosyal faaliyetler
yasak olan faaliyetler
- temel yasaklar
- işçi ve işverene ilişkin yasaklar
- diğer yasak faaliyetler