TIREBOLU TARİHÇESİ

tarafından **GoDFaTHeR** Salı Mayıs 04, 2010 7:09 pm

Tirebolu bugün
Giresun iline bagli bir ilçe merkezi olup, doguda Görele ve Çanakçi
batida Espiye, güneyde Dogankent ve Güce, kuzeyde Karadeniz ile
çevrilidir. Tirebolu`nun 54 köyü mevcuttur: Tirebolu kasabasinin 2000
sayimina göre nüfusu 17.450 kadardir.

Tirebolu adi, üç sehir
demek olan Tripolis`ten gelmijtir. Sehir bu adı,yan yana bulunan üç
çikinti yahut burun üzerinde ve onlann arkasinda kurulmus olmasindan
dolay almistir.

Tirebolu, Tripolis seklinde ilk defa MS. I.
yüzyilda yazilmis olan Pliny`in Natura History adli eserinde
kaydedilmistir. Pliny (23-79), eserinde Tirebolu kalesi ile Tripolis
Çay; olarak andan Harsit Çayi`ndan bahsetmistir.

Tirebolu`nun
M.Ö. VII. yüzyilda (takriben MÖ. 656) Karadeniz`de kolonicik hareketine
girisen Miletoslular tarafindan kuruldugu rivayet edilir.

Yakininda
bulunan Argyria`daki (Halkaova) gümüs yataklari Gümüshane`deki gümüs
yataklarindan, önce isletilen Tirebolu, Iskender ve halefleri, Portus
Kralligi, Roma. ve Bizans devirlerini yasamistir.

Haçli
ordularinin Istanbul`u isgal etmeleri üzerine Trabzon`a kaçan Alexios`un
1204 yilinda Trabzon Imparatorlugu`nu kurmasindan sonra, Tirebolu da bu
devletin sinirlari içinde kalmistir. Trabzon Imparatorlugu devrinde
asillerin mücadelesi sirasinda bir üs ve hükümdarlarin en güzel ikamet
ve sayfiye yeri olarak seçmelerinden dolayi söhret kazanan Tirebolu,
Çepniler`in Rumlarla yaptiklari mücadeleye sahne oldu ve böylece tarihi
kayitlara yansidigi kadariyla ilk olarak Türkmenlerle karsi karsiya
kaldi (1380).

1397 yilinda Giresun sehrini fetheden Haci Emiroglu
Süleyman Bey, 1358 yilinda Osmanli hakimiyetine girince Tirebolu,
Trabzon Imparatorlugu, ile Osmanli Devleti arasinda sinir teskil
etmistir.

Fatih Sultan Mehmed`in Trabzon`u fethi sirasinda
Tirebolu, Imparatorlugun elinde bir kale durumunda idi. Muhtemelen
Fatih, 1461`de Trabzon`u alisinin ardindan kiyiyi takiben geri dönüşü
sırasında burayi da teslim almisti. Fetih sirasinda Giresun ve Tirebolu,
gibi sahil sehirleri disindaki kirlik kesim hemen hemen tamamiyla
Çepniller`ce iskân edilmisti. Osmanli idaresi
altinda sakin bir hayat geçiren Tirebolu, bir liman sehri olarak gelisme
gösterdi. Bu dönemde bazi olaylara sahne oldu. XIX. yüzyilin ilk
çeyreginde Tuzcu-ogullari isyani Tirebolu`nun da içinde bulundugu
bölgeyi etkiledi. Bunlara, 1809`daki isyanda kaçtigi Erzurum`dan
Tirebolu`ya gelerek katilan Kel Ali-oglu Ali Aga, 1816`da Tirebolu`ya
hakim olmus, sonra da Kesab`i ele geçirmisti. Az sonra, II. Mahmûd`un
gönderdigi iki firkateyn ile bir korvet Tirebolu`ya gelerek yeniden
kontrolü sagladi (26 Ekim 1816).Sehir asil önemli
olaylari Birinci Dünya Savasi ve Millî Mücadele döneminde yasadi. Isgale
ugramamasina karsilik Ruslar`in Harsit`e kadar ilerlemesi (1916)
sehirde büyük bu endiseye yol açti. Ruslar Türk savunmasini kirip Harsit
deresini asamayinca butum hirslarini Tirebolu kasabasindan ve halkindan
aldilar. Rus dretnotu Maria zirhlisi büyük toplari ile kasabayi döve
döve Tirebolu`yu yakip yikti.Ruslar`in 12 Subat
1918`den itibaren çekilmesinden sonra Millî Mücadele döneminde Rum
çetecilerinin faaliyetleri ve bunlara karsi direnis pek çok karisikliga
sebep oldu. Izmir`in 15 Mayis 1919 da Yunanlilar tarafindan isgali
üzerine Tirebolular 19 Mayis 1919 da bir miting tertip ederek isgali
protesto etmisler, istanbul`a çektikleri telgrafta vatanlarini son
nefeslerine kadar koruyacaklarini ve bu hususta her türlü fedakarliga
hazir olduklarini bildirmislerdir. Giresunlu Osman Aga ve Giresun
Askerlik Subesi Baskani Tirebolulu Hüseyin Avni [Alparslan] Bey bu
mücadelede büyük rol oynadilar. Tirebolular Milli Mücadelede 248 sehit
verdiler. Osmanli döneminde Tirebolu`nun idari yapisi incelendiginde
1515 yilinda Trabzon sancagina bagli, Kürtün kazasinaki dört kaleden
ikincisi oldugu görülür. Evliya Çelebi, Tirebolu`yu Trabzon`un bir
nahiyesi (1640), Katib Çelebi de kazasi olarak gösterir (1732). Bu idari
yapisini uzun müddet devam ettiren Tirebolu, iktisadî sartlarin bir
geregi olarak bazen Gümüshane sancagina baglanmissa da, Trabzon`un
kazasi içen 1920 yilinin sonlarinda mutasarriflik haline getirilen
Giresun`a baglanmistir.1874 yilinda kaza olan
Görele, 1957 yilinda kaza olan Espiye, 1987`de kaza olan Yaglidere,
1990 yilinda kaza olan Dogankent ve Güce daha önce Tirebolu`ya bagli
nahiye ve köy merkezi idiler.Kaynak: Ayhan YÜKSEL

tarafından **İsTanbuL** Paz Mayıs 16, 2010 12:14 am

hmm..

TIREBOLU TARİHÇESİ

TIREBOLU TARİHÇESİ

Geri: TIREBOLU TARİHÇESİ